Na Krajnie za Niemca...

Wejherowo i Kartuzy nie leżą na Krajnie. Mimo to powinny wzbudzać zainteresowanie miłośników naszego regionu. Na kartach ich historii zapisali się bowiem ludzie, którzy w różny sposób związani byli z Krajną. Dla lepszego zobrazowania wystarczy zestawić dwa nazwiska: Heinz Lorenz i Paweł Zaborowski. Pierwszy z wymienionych był niemieckim landratem w Wejherowie i osobą wymienianą w kontekście eksterminacji ludności polskiej w Piaśnicy. Drugi natomiast wykonywał zawód dekarza i został rozstrzelany w wymienionej miejscowości. Łączy ich też to, że urodzili się w Krajence. Związki z Krajną miał także Robert Gransicki, który przez pewien czas pracował jako nauczyciel w Głomsku. On także jest w gronie tysięcy Polaków, których życie przedwcześnie zakończyli niemieccy mordercy na Pomorzu.

Na ziemiach Krajny funkcjonowało kilka niemieckich obozów, w których w różny sposób prześladowano Polaków. Stosunkowo najmniej znany jest ten położony w Lipce (powiat złotowski). Funkcjonował nieco ponad 3 miesiące. Jego specyfika polegała na tym, że był prowadzony przez Wehrmacht. To właśnie żołnierze tej formacji dopuszczali się w nim morderstw i gwałtów na ludności cywilnej.

Okres międzywojenny to szczególny czas w historii Krajny. Jej zachodnia część dalej pozostała pod niemieckim zaborem. Pozostałe ziemie tego regionu znalazły się natomiast w granicach odrodzonej Polski. Miało to swoje reperkusje. Przykładem historia wsi Podróżna, która pozostała na terenie Niemiec. W 1929 roku celem niemieckiego ataku stała się tu figura św. Michała (stojąca w centrum wsi), z której zdarto girlandy z biało - czerwonych róż. Ponadto w budynku szkolnym kamieniami wybito szyby oraz zdemolowano znajdujący się wewnątrz sprzęt. Sprawcy zostali ustaleni. Byli nimi: Rudolf Marks, Fritz Patzer i i Karl Luter.

Gilotyna kojarzy się jednoznacznie z francuskimi socjalistami i wywołaną przez nich rewolucją, która pochłonęła tysiące ofiar. Kolejny przewrót tego typu, który nastąpił w 1917 roku w Rosji, również utożsamiany jest z terrorem. Symbolem tej rewolucji stał się strzał w potylicę. Natomiast zbrodnie niemieckich socjalistów, mowa o rządach Adolfa Hitlera, charakteryzowały komory gazowe. Oczywiście lewica w XX wieku sięgała także po wypróbowane wcześniej narzędzia. Na przykład Niemcy, nawiązując do francuskiej tradycji, używali gilotyny wobec skazanych na śmierć. Tak została zamordowana m.in. Maria Gąszczak – nauczycielka z Krajny, którą można postawić w panteonie Bohaterów Narodowych m.in. obok Danuty Siedzikównej pseudonim „Inka”