Żołnierze Wyklęci

Rozległy się strzały, które przeszyły pierś komendanta Antoniego Mikołajczyka. Ten po chwili padł na ziemię i skonał. Kto zabił funkcjonariusza i dlaczego?

14 maja 1996 roku postkomunistyczny wymiar sprawiedliwości III RP, mowa o Sądzie Pomorskiego Okręgu Wojskowego w składzie: por. Robert Grześ, kpt. Tomasz Doliński i por. Marek Wala, przychylił się do wniosku prokuratora Sławomira Dryznera i jednoznacznie stwierdził, że ppor. Zygmunt Dul nie działał na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Kilka lat później stanowisko to zakwestionowali polscy historycy, którzy zamieścili krótką informację o Żandarmerii Polowej Wojska Polskiego i jej dowódcy w publikacji „Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956”.

1 marca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Z tej okazji pod obeliskiem „Poległym za wolność, pamięci ofiarom wojen i prześladowań”, celem upamiętnienia bohaterów niepodległościowego podziemia, Burmistrz Gminy i Miasta Krajenka Stefan Kitela wraz z Radnym Powiatu Złotowskiego Andrzejem Pietrzakiem oraz przedstawicielami społeczności uczniowskiej Publicznej Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Krajence złożyli kwiaty. W tym samym miejscu, choć w innym czasie, pojawili się również inni mieszkańcy Krajenki. Między innymi Arkadiusz Michalski - członek zarządu Okręgu Nadnoteckiego Polskiego Związku Wędkarskiego.

3 marca 2024 (niedziela), godzina 15:00, kościół pw św Piotra i Pawła AP w Złotowie. Tak hasłowo można określić czas i miejsce wydarzenia, które na stałe zapisze się w historii Złotowa i całego powiatu. Powstanie bowiem miejsce pamięci poświęcone Żołnierzom Wyklętym. Uroczystość organizuje Starostwo Powiatowe w Złotowie. Informuje o tym m.in. Wiesław Fidurski. To właśnie na jego profilu społecznościowym pojawiła się gorąca dyskusja na ten temat.

W 1945 roku walczył na Krajnie w szeregach "Armii Berlinga". Wcześniej był żołnierzem Armii Krajowej. Do historii przeszedł jako uczestnik II konspiracji. Niewątpliwie jego dzieje to znakomity scenariusz na romantyczny film. Byłaby w nim głęboka wiara w Boga oraz piękna i zarazem tragiczna miłość do kobiety. Także bohaterska postawa i śmierć w imię wyznawanych wartości. Na koniec zaś powiew tajemniczości.

Z inicjatywy ks. Arkadiusza Kalinowskiego i władz Starostwa Powiatowego w Złotowie powstanie monument, który będzie upamiętniał Żołnierzy Wyklętych. Zlokalizowany zostanie tuż obok kościoła pw. Piotra i Pawła Ap. w Złotowie. Jego uroczyste odsłonięcie nastąpi 3 marca 2024 roku. Inicjatywa nie jest przypadkowa. Z ziemiami powiatu złotowskiego związanych było dziesiątki Żołnierzy Antykomunistycznego Podziemia. O wielu z nich napisaliśmy na portalu 77400.pl (patrz fragment prezentacji przygotowanej przez Piotra Tomasza). W materiale video znajduje się wypowiedź członka władz powiatu - Wiesława Fidurskiego, który opowiada o planowanej inicjatywie.

Na cmentarzu komunalnym w Pile spoczywa Stanisława Grabowska. 9 grudnia 2023 roku obchodzimy piątą rocznicę Jej śmierci. Jako młoda dziewczyna doświadczyła represji ze strony komunistycznego aparatu bezpieczeństwa. Jej grób to zarazem symboliczna mogiła: Stanisława Grabowskiego "Wiarusa" i Józefa Grabowskiego "Visa". Mowa o jednych z najsłynniejszych partyzantów Antykomunistycznego Podziemia. Polegli oni w walce z Sowietami. Miejsce Ich pochówku do dziś jest nieznane. W marcu 2018 roku Stanisława Grabowska została uhonorowana przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Odznaczenie odbyło się w Pile (przy okazji odsłonięcia pomnika Inki, znajduje się koło kościoła Świętej Rodziny). Należy kliknąć na górny odtwarzacz rozpoczynający artykuł.

W historii Antykomunistycznego Podziemia można odnaleźć wiele kobiet. Były głównie łączniczkami, sanitariuszkami lub pełniły funkcje zwiadowcze. Za swoje poświęcenie dla Ojczyzny płaciły typową dla Żołnierzy Wyklętych cenę. Trafiały do komunistycznych aresztów, były fizycznie i psychicznie torturowane przez sowieckich oprawców, ich procesy kończyły się wyrokami więzienia. Kolaborujące ze Związkiem Radzieckim osoby, wzorem niemieckich nazistów, nie wahały się również skazywać ich na karę śmierci. Obrazuje to m.in. historia Reginy Ozgi - Nowaczewskiej, którą powojenne ścieżki życiowe zaprowadziły do Piły.