Krajenka

Historia Polski XIX i początku XX w. to czas, w którym polscy patrioci podejmowali nieudane próby wskrzeszenia państwa polskiego. Co gorsza, każda klęska okupowana była nie tylko wielką daniną krwi, ale także deportacjami na dalekie rubieże Rosji. W 1928 r. dawni Sybiracy, by uczcić pamięć tych, którzy zostali deportowani na nieludzka ziemię, a także zintegrować środowisko byłych zesłańców, utworzyli Związek Sybiraków. Założyciele tego stowarzyszenia nie przypuszczali zapewne, że już wkrótce historia zacznie się powtarzać.

Przychodnia zdrowia i gabinety lekarzy? Sala gimnastyczna na potrzeby rehabilitacji? Mieszkania? To wszystko zamiast dotychczas funkcjonującej szkoły przy ulicy Bydgoskiej w Krajence. Tak zapowiada Burmistrz Kitela. Czy to dobre pomysły?

Syn ziemi krajeńskiej, komendant XII Okręgu NSZ (AK), działacz Polskiego Związku Zachodniego, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku, w okresie okupacji niemieckiej i sowieckiej członek podziemia niepodległościowego, zasłużony nauczyciel. Mimo tak bogatej karty Szczepan Piszczek pozostaje osobą mało znaną w naszym regionie. Dotyczy to nawet Krajenki, mimo że zaznaczył się bardzo mocno w powojennej historii miasta.

Pamięć o niektórych bohaterach umiera wraz z nimi. Czasami jednak udaje się ją wskrzesić. Tak stało się w przypadku ks. Jana Pozorskiego, który przyszedł na świat 18 października 1876 roku w Krajence (powiat złotowski). W 2020 roku przypomniałem o życiu i dokonaniach tego duchownego w publikacji "Krajeńskie drogi do Niepodległej". Od tamtej pory byłem na dwóch wykładach o Powstaniu Wielkopolskim i jego Bohaterach, które miały miejsce w Muzeum Ziemi Złotowskiej. Na żadnym z nich nie wspomniano o ks. Janie Pozorskim. Dlatego postanowiłem napisać ten artykuł, który ukazuje się w ramach cyklu: „Duchowieństwo z Krajny”.

Adam Sznejfeld, senator wybrany z naszego okręgu wyborczego, wysłał niedawno pismo do premiera Donalda Tuska. Domaga się w nim karania za tzw. „mowę nienawiści” i ścigania takich przypadków z urzędu. Ponadto wprowadzenia „rozszerzonej ustawowej definicji mowy nienawiści”. Zapewne szef rządu jeszcze nie zdążył na niego odpowiedzieć, a już sędzia Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe skazał jednego z członków Fundacji Pro-Prawo do Życia na rok ograniczenia wolności i zapłatę nawiązki w wysokości 15 tys. zł, mimo że ten przytoczył publicznie tylko to, co przeczytał w zachodnich czasopismach medycznych. W jakim kierunku to wszystko pójdzie? Odpowiedź przynosi historia. Sięgnijmy zatem do czasów, w których m.in. ojciec eurodeputowanego Włodzimierza Cimoszewicza (Koalicja Europejska PO PSL SLD .N Zieloni) i brat Adama Michnika budowali na ziemiach polskich komunistyczny totalitaryzm. Jak wówczas wyglądała walka z mową nienawiści?

To wydarzenie miało miejsce stosunkowo niedawno. Prawdopodobnie odbyło się po raz pierwszy w historii naszego regionu. Przed urzędnikiem stanu cywilnego stanęła m.in. osoba ubrana w ślubną suknię. Co w tym nadzwyczajnego? Ano to, że w aktach parafialnych wciąż figuruje ona jako mężczyzna. To nie tzw. „fake”. Zapewne niewielu z Państwa wie, że polskie prawo umożliwia legalizację tzw. tranzycji, czyli uznaje „zmianę płci”. Mowa o artykule 189 Kodeksu Postępowania Cywilnego, który stanowi pierwszy krok w tym kierunku. Proces ten kończy wniosek o zmianę numeru pesel i odpowiednie zapisy w aktach USC.

Czas na podsumowanie pracy naszych samorządowców. Oczywiście obiektywnie. Nie mamy bowiem ambicji, tak jak to robią pewne media, do kreowania samorządowej rzeczywistości. U nas ocena odbywa się z pewnej oddali. Bazujemy na wynikach, które publikują środowiska naukowe. Tym razem przedstawiamy ranking PAP "Gmina dobra do życia", który powstał we współpracy z prof. dr. hab. Przemysławem Śleszyńskim z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk.

Ministerstwo Finansów prezentuje wskaźniki dochodów podatkowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca dla poszczególnych gmin. Na tej podstawie sporządziliśmy ranking samorządów z naszego powiatu. Gdzie bieda piszczy?

W swoim życiu byłem na dziesiątkach pogrzebów. Na niektórych z nich zdarzało mi się powiedzieć kilka słów o zmarłych. Jednak znacznie częściej wspominałem o nich poprzez słowo pisane. Z reguły żegnałem w ten sposób ludzi znacznie starszych ode mnie, których na dodatek znałem relatywnie krótko. Inaczej jest w przypadku śp. Dariusza Lemańczyka, który jest niemal moim rówieśnikiem. Na dodatek naszą znajomość można mierzyć w dziesiątkach lat, bo wychowywaliśmy się na jednej ulicy.

Biografie duchownych katolickich z Krajny są niezwykle ciekawe. W wielu przypadkach także niezwykle skomplikowane. Jedno jest pewne – godne poznania. Śmiało można bowiem powiedzieć, że w XX wieku biskupi, proboszczowie, wikariusze mieli ogromny wpływ na życie publiczne. Byli liderami, którzy niemal kierowali większymi lub mniejszymi społecznościami. Co ich cechowało? Odpowiedź jest dość prosta. Charyzma i estyma związana ze sprawowanym urzędem, z drugiej strony zaś charakterystyczne dla człowieka ułomności, bo przecież duchowni to także ludzie. Zadaniem piszącego jest zatem odpowiednio wyważyć słowa, by oddać prawdę o danej postaci. Dodatkowo odpowiednie zaakcentowanie czasów, w którym przyszło im żyć.