1. Józef Juszczyk – w konspiracji nosił pseudonimów „Tajny” i „Jaskółka”. Należał do drużyny kpr. Antoniego Musiała "Oracza" z Korytna, a w końcowym okresie wojny do grupy dywersyjnej komendy podobwodu AK „Żytomierz”. "Jaskółka" brał udział w wielu akcjach zbrojnych tamtejszego podziemia. Najgłośniejszą z nich był atak na więzienie w Radomsku w nocy z 7 na 8 sierpnia 1943 roku. Operacją dowodził por. Stanisław Sojczyński „Zbigniew”. Józef Juszczyk podczas pobytu na Krajnie pracował w Wielkopolskim Przedsiębiorstwie Przemysłu Ziemniaczanego w Pile. Mieszkał we wsi Augustowo koło Krajenki. Od 28 kwietnia 1946 roku pełnił funkcję miejscowej Ochotniczej Straży Pożarnej.
2. Józef Bińczak ps. "Kasa". Podobnie jak Józef Juszczyk miał swój udział w uwolnieniu więzionych przez Niemców członków konspiracji. W jego przypadku była to akcja na więzienie w Opatowie. Miała ona miejsce w nocy z 12 na 13 marca 1943 roku. Na skutek jej przeprowadzenia uwolniono około 80 osób. W okresie niemieckiej okupacji Józef Bińczak uczestniczył również w innych akcjach partyzantów w tym rejonie. Przez kilka lat mieszkał w Krajence. Zajmował się melioracją.
3. Edmund Kaszewski ps. „Zbir” . Podczas niemieckiej okupacji mieszkał w Warszawie. Tam też wstąpił do konspiracji 7 lipca 1943 roku. Kilka miesięcy później brał udział w Powstaniu Warszawskim. Służył w pułku "Baszta" w batalionie "Karpaty" w kompania K-1. Został ciężko ranny już pierwszego dnia walk. (1 sierpnia 1944 r.). Szlak bojowy zakończył na Mokotowie 27 września 1944 roku. Jego grób znajduje się na cmentarzu w Krajence.
4. Jakub Kortas. Działał w okolicach Czerska. Niestety brak bliższych szczegółów na temat jego pracy konspiracyjnej. Niewykluczone, że miał swój udział w wysadzeniu pociągu pod Czarną Wodą, który był dokonany z zamysłem zabicia Adolfa Hitlera. Mieszkał w Krajence. Przez wiele lat był pracownikiem PKP w naszym regionie.
5. Konstanty Kościuszko ps. "Jeleń". Działał w konspiracji na lubelszczyźnie. Po wojnie był założycielem szkoły średniej w Krajence.
6. Marian Dąbrowski ps. „Wenus”. Walczył na ziemi siedleckiej. Między innymi brał udział w atakach na niemiecki transport kolejowy. Pochowany jest na cmentarzu w Górznej koło Złotowa.
7. Maksymilian Bytkowski ps. "Poczciarz" i "Andrzej". Z ramienia Komendy Okręgu AK, na terenie Skarżyska Kamiennej prowadził nasłuch radiowy, powielał wiadomości oraz drukował ulotki. Przez wiele lat był nauczycielem w Zakrzewie, Radawnicy, Złotowie i Głupczynie. Spoczywa na cmentarzu w Krajence.
8. Jan Niemyski ps. „Kora”. Służył w 27 WDP AK pod dowództwem Zbigniewa Ścibora Rylskiego, powstańca warszawskiego, późniejszego generała WP. Walczył z Ukraińcami i Niemcami. Spoczywa na cmentarzu w Krajence.
9. Ks. Klemens Średziński ps. „Buk” i „Leliwa”. W okresie niemieckiej okupacji duchowny był członkiem Armii Krajowej, brał również udział w Powstaniu Warszawskim. W konspiracji dosłużył się stopnia pułkownika. Po wojnie pełnił posługę kapłańską na Krajnie (Bługowo koło Łobżenicy). Pochowany jest w Warszawie.
10. Marian Hryniewiecki ps. "Maruszka". Był łącznikiem oddziałów działających w okolicach Wołkowyska. Po powrocie z Syberii zamieszkał na terenie powiatu złotowskiego (Lipka, Złotów). Był kierowcą PKS.
Ponadto:
Złotów: Stefan Czarnecki ps. Stef, Paweł Goc ps. Tygrys, Władysław Krogulec ps. Wiktor, Tadeusz Żukowski ps. Zaranek, Czesław Mackiewicz, Kazimierz Ambroz ps. Szpak, Stanisław Cepnik, Edward Grus, Tadeusz Rudny
Tarnówka: Wacław Kowalik ps Strzelec, Franciszek Lisowski ps. Gołąb, Andrzej Jędrychowski ps. Andrzej
Zakrzewo: Leon Cywiński ps. Zybul, Maria Pszczółkowska ps. Brzózka
Gmina Złotów: Julian Materak ps. Szach
Jastrowie: Tadeusz Kowalski , Władysław Napiórkowski ps. Sokół, Jan Kowgan ps. Wel, Waldemar Sakowicz
Okonek: Jerzy Świtajski
Uwaga: w 2022 roku obchodzić będziemy 80. rocznicę utworzenia Armii Krajowej. Zapraszam do kontaktu rodziny osób, które miały w życiorysie przynależność do tej organizacji (warunek: związki z powiatem złotowskim!). Chciałbym wydać okolicznościową publikację. Kontakt: [email protected]
Piotr Tomasz
Raz putin